Διπλός εφιάλτης για τους τραπεζίτες

 

 Η ελληνική κυβέρνηση παρουσίασε ένα «πακέτο» βαριών διορθωτικών μέτρων για το 2011. Η Ιρλανδία διασώζεται, έστω και με το ζόρι.Τα spread στην περιφέρεια της Ευρωζώνης αποκλιμακώθηκαν –το ελληνικό spread δεκαετίας έπεσε χαμηλότερα από τις 900 μονάδες. Όμως, οι Έλληνες τραπεζίτες δεν εφησυχάζουν στιγμή, καθώς ένας διπλός εφιάλτης απειλεί να ανατρέψει κάθε σχεδιασμό για το μέλλον.

Όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη, πέρα από την έντονη αμφισβήτηση που εξακολουθεί να υπάρχει για το οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης, αφού θα ήθελαν τολμηρότερες και σαφέστερες περικοπές στο Δημόσιο και περισσότερα αναπτυξιακά μέτρα, βέβαιο είναι ότι τα γεγονότα των τελευταίων ημερών δημιουργούν ισχυρή δυναμική ανατροπής των σχεδιασμών των ελληνικών τραπεζικών διοικήσεων, καθώς:

–          Η ύφεση προβάλλει πλέον ακόμη πιο απειλητικά στον ορίζοντα,

–          Οι χειρισμοί της Γερμανίας οδηγούν για πολλά χρόνια, ίσως και οριστικά, τα ομόλογα των χωρών της περιφέρειας στη δεύτερη ταχύτητα της Ευρωζώνης.

Σχετικά με την ύφεση, οι εκτιμήσεις των στελεχών της τραπεζικής αγοράς είναι σήμερα πιο απαισιόδοξες από κάθε άλλη φορά, από τότε που συμφωνήθηκε η στήριξη της χώρας με το διεθνές δάνειο των 110 δις. ευρώ. Οι χθεσινές προβλέψεις του ΟΟΣΑ, στις οποίες σημειωτέον δεν είχε ακόμη ληφθεί υπόψη η σοβαρή υφεσιακή επίπτωση των πρόσθετων μέτρων που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, κάνουν λόγο για «αναιμικό» ρυθμό ανάπτυξης 0,5% το 2012, με την προειδοποίηση, μάλιστα, ότι ο κίνδυνος είναι να αναθεωρηθεί η πρόβλεψη ακόμη χαμηλότερα, καθώς ανατρέπονται οι προηγούμενες, πιο αισιόδοξες προβλέψεις, για την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια οικονομία.

Η ίδια η κυβέρνηση στις τελευταίες εκτιμήσεις της, αναθεωρεί στο 4,2% την πρόβλεψη για τη φετινή συρρίκνωση του ΑΕΠ, από 4% προηγουμένως, ενώ για το 2011 προβλέπει πλέον συρρίκνωση κατά 3%, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης -2,6%. «Με αυτούς τους ρυθμούς αναπροσαρμογής των προβλέψεων προς το χειρότερο», τονίζει αναλυτής μεγάλου τραπεζικού ομίλου, «φαίνεται πλέον βέβαιο ότι ανατρέπεται μια βασική εκτίμηση, στην οποία στηρίχθηκαν τα τραπεζικά πλάνα, αφού η οικονομία θα παραμείνει, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, σε ύφεση και το 2012».

Ένας πρόσθετος χρόνος ύφεσης, ή έστω «παγωμένης» ανάκαμψης με ρυθμούς κοντά στο απόλυτο μηδέν, μεταθέτει πολύ αργότερα στο μέλλον το χρόνο της αναμενόμενης κορύφωσης των επισφαλειών στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια, που δημιουργούν συνεχή «αιμορραγία» κεφαλαίων στις ελληνικές τράπεζες. Αρχικά αναμενόταν, ότι στα μέσα του 2011 θα φθάναμε στο peak των επισφαλειών, αλλά τώρα ο χρόνος της κορύφωσης μετατίθεται το νωρίτερο στις αρχές του 2011. Και, βεβαίως, αναθεωρούνται όλες οι προβλέψεις για το τελικό ποσοστό των χαρτοφυλακίων, στο οποίο θα «σκαρφαλώσουν» τα προβληματικά δάνεια.

Επιπλέον, η ύφεση, σε συνδυασμό με τις σοβαρές δυσκολίες που θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν οι τράπεζες στις αγορές χρήματος και κεφαλαίων, δυσκολεύει την προσπάθεια παραγωγής κερδών, με τα οποία θα καλύπτεται σε ένα βαθμό το κόστος των προβλέψεων, πριν αυτές αρχίσουν να «διαβρώνουν» με μεγάλη ταχύτητα την κεφαλαιακή βάση. Την ίδια στιγμή, οι έντονες αμφιβολίες για τη δυνατότητα της Ελλάδας να αποφύγει κάποιας μορφής πιστωτικό γεγονός σε μεσοπρόθεσμο, ή μακροπρόθεσμο ορίζοντα, αποτελούν ισχυρό ανάχωμα στην προσπάθεια των τραπεζιτών να συγκεντρώσουν κεφάλαια από την αγορά.

Το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται στην οικονομία, εκτιμούν τραπεζικά στελέχη, φέρνει όλο και πιο κοντά στις ελληνικές τράπεζες το σενάριο που πάσχιζαν εξαρχής να αποφύγουν: σε κάποια φάση θεωρείται πλέον αναπόφευκτο να χρειασθεί η προσφυγή τραπεζών στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για την άντληση κεφαλαίων.

Την κατάσταση κάνει ακόμη πιο ανησυχητική, η διαμόρφωση εξαιρετικά αντίξοων συνθηκών για την Ελλάδα και τις άλλες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας στις αγορές. Η Γερμανία, παρά τις προσπάθειες που γίνονται από πολλές πλευρές για να αλλάξει γραμμή (χθες απηύθυνε δραματική σχετική έκκληση ο Ζαν Κλωντ Τρισέ), φαίνεται αποφασισμένη όχι μόνο να επιβάλει δρακόντειους όρους στα προγράμματα διάσωσης των χωρών της περιφέρειας, αλλά και να μοιράσει με κάποιο τρόπο που μένει να αποσαφηνισθεί ένα μέρος του κόστους στους ιδιώτες πιστωτές.

Τα ομόλογα της περιφέρειας θα βρεθούν για πολλά χρόνια στη δεύτερη ταχύτητα της Ευρωζώνης και τα κόστη δανεισμού των αδύναμων χωρών θα παραμείνουν σε πολύ υψηλά επίπεδα, συγκριτικά με τα αντίστοιχα γερμανικά. Σε τελευταία ανάλυσή της, η Citigroup εκτιμούσε, ότι ακόμη και αν επανέλθει για παράδειγμα η Ελλάδα στην αγορά ομολόγων μετά από αρκετά χρόνια, θα πρέπει να δανείζεται με επιτόκια της τάξεως του 9%! Αν επιβεβαιωθούν αυτά τα σενάρια, θα είναι καταστροφικά για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, που βασίζει κάθε ελπίδα ανάκαμψης στη βελτίωση των συνθηκών στην αγορά ομολόγων.

Η ιρλανδική κρίση, μάλιστα, επανέφερε στο προσκήνιο τις ανησυχίες για τα τραπεζικά συστήματα των χωρών της περιφέρειας, αφού μόλις λίγους μήνες μετά τα τεστ αντοχής των ευρωπαϊκών αρχών, όπου είχαν «βγει καθαρές» οι ιρλανδικές τράπεζες, αποκαλύφθηκαν τα πραγματικά τους προβλήματα, που κόντεψαν να παρασύρουν στη χρεοκοπία τη χώρα. Η νέα επιφυλακτικότητα ελάχιστη αισιοδοξία επιτρέπει για την επάνοδο και των ελληνικών τραπεζών στη διατραπεζική αγορά, την ώρα μάλιστα που η ΕΚΤ πιέζει αφόρητα για μείωση της εξάρτησης από τα χρηματοδοτικά της εργαλεία.

Πού οδηγεί, λοιπόν, η κρίση, με την τροπή που έχει πάρει τις τελευταίες εβδομάδες; Σε άλλες χώρες που πέρασαν σοβαρές κρίσεις χρέους και προσέφυγαν στο ΔΝΤ, τα τοπικά τραπεζικά συστήματα πέρασαν σε ξένους τραπεζικούς ομίλους σε εξευτελιστικές αποτιμήσεις. Θα συμβεί το ίδιο και στην Ελλάδα; Οι τραπεζίτες θα προσπαθήσουν σίγουρα να το αποφύγουν, ενώ και οι μεγάλοι διεθνείς τραπεζικοί όμιλοι προς το παρόν έχουν διαγράψει προς το παρόν την «επικίνδυνη ζώνη» της Ελλάδας από το χάρτη, έστω και με τις σημερινές εξαιρετικά χαμηλές αποτιμήσεις των τραπεζών.  Το βέβαιο είναι, ότι μετά την τριετία του μνημονίου, ίσως και πολύ νωρίτερα, ο τραπεζικός χάρτης της Ελλάδας δεν θα θυμίζει σε τίποτα το πρόσφατο παρελθόν…

Άρθρο του Χρ Κώνστα

– http://www.banknews.gr / 

.